Gökyüzünden Yeşildere’yi İzle

BEĞENDİM

ABONE OL

News

Karaman’ın tarihiyle doğasıyla öne çıkan köyü Yeşildere’yi size gökyüzünden izletmek istedik. Videoyu aşağıdaki linki tıklayarak izleyebilirsiniz.Ayrıca sizler için Yeşildere Köyünü dünüyle bugünüyle anlatmak isteriz.

Yeşildere Köyü Toros dağlarının kuzey eteklerindeki yeşil bir vadi içerisinde yer almaktadır.
Köy, Karaman’a 36 kilometre uzaklıkta bulunmaktadır.
Köy; Sudurağı, Taşkale (Kızıllar), Dokuzyol (Orzala), Çimenkuyu, Güçler, Üçbaş, Sarıkaya ve Ağılönü (Selerek) köyleri ile komşudur.
Köyün en eski yerleşim yeri, caminin yer aldığı kayalıklarda bir kale veya kale görevi üstlenmiş karakol kulesinin civarında yer almaktadır. Burası İbrala Deresi içlerinden gelebilecek tehlikelere karşı, Toroslarda güvenli geçiş için elverişli bir konuma sahiptir.
Manazan Mağaraları, Yeşildere-Taşkale köyleri arasında uzanan Yeşildere Vadisi’nin kuzeyinde, kil oranı yüksek kireç taşı arazide, yüksek bir kaya kütlesine, tamamen insan eli ile oyulmuş beş katlı toplu meskenler hâlindedir.
Anadolu’nun Türkleşmesi döneminde Türkler, çevrede hâlen aynı adlarla anılan Meğil, Çakırkuyu, Ümmet töreni, Beşağıl, Kulaca, Tekke, Demirci, Kınık, Kayalıağıl, Mendik, Kartalpınarı, Kızılcakuyu, Boncuk, Şahin öreni, Üçbaş, Sarıkaya, ve Nalıma adlı örenlerde kabile olarak yaşamışlardır.
Daha önceleri sadece yaz aylarında gidilen Kayaönü, Denircik, Kiriçci, Kızılcakuyu ve Nalıma yaylaları bugün devamlı yerleşim merkezleri haline gelmiştir.
“Türkiye’nin Sıhhi-i İçtimai Coğrafyası (Konya Vilâyeti)” adlı eserde; Konya Vilâyeti, Karaman Kazası’na bağlı bir nahiye olarak geçmektedir. İbrala Nahiyesi’ne 14 köyün (Madenşehri, Beydili, Sediroba, Üçbaş, Dağa, Dinek, Aşıran, Ağın, Sarıkaya, Gödeste, Osmaniye, Akçaşehir, Kızıllar ve Ağın) bağlı olduğu kaydedilmektedir.
R. 1344/ M. 1928 yılında eski Türkçe alfabe ile yayınlanan “Son Teşkilat-ı Mülkiye’de Köylerimizin Adları” isimli kitapta İbrala; Konya Vilayeti, Karaman Kazası, Merkez Nahiyesi köyleri arasında zikredilmiş ve eski Türkçe harfler ile ” أبراله”, Lâtin harfleriyle “Ebrala” şeklinde ifade edilmiştir.
Bu kitapta; İbrala Nahiyesi’ne bağlı köy sayısı 10 olarak geçmektedir (Üçbaş, Selerek, Dağa, Feyzürreşat, Kızıllar, Kızıllarağını, Kayaönü, Gödet, Gödetağını ve Gögeş).
Köyün İbrala olan eski ismi; 1957 yılında İçişleri Bakanlığı tarafından Türkçe olmadığı için “Yeşildere” olarak değiştirilmiştir. Âbideleri ve kitâbeleri ile Karaman tarihini araştıran ve bunu kitabında yayınlayan İbrahim Hakkı KONYALI (d. R. 1311/ M. 1896- ö. 1984), tarihî “İbrala” adının bir veba salgını halinde şuursuzca devam ettirilen ad değiştirme hastalığından kurtulamadığını ifade etmektedir. KONYALI, köye “Yeşildere”den ziyâde “Yunus Emre” adının verilmesi gerektiğini de dile getirmiştir.
15 Haziran 1989 tarihinde kabul edilen “3578 sayılı 4 il ve 5 ilçe Kurulması Hakkında Kanun” gereğince Karaman İli, Merkez İlçe, Yeşildere Bucak Merkezi olmak üzere 6 köy (Taşkale, Çimenkuyu, Güçler, Kızıllarağını, Sarıkaya ve Üçbaş) bağlanmıştır (21 Haziran 1989 tarihli ve 20202 sayılı Resmî Gazete).
Ülkemizde “Yeşildere” isminde birçok yerleşim yeri bulunmaktadır. İçinden ve yakınından dere geçen ve yeşilliğe sahip yerleşim yerlerine bu ad verilmiştir.
Aydın Kuyucak, Balıkesir Bigadiç, Bursa Karacabey, Erzurum Horasan, İzmir Kiraz, Konya Cihanbeyli ve Meram, Manisa Demirci, Ordu Korgan, Samsun Asarcık, Samsun Tekkeköy, Denizli Acıpayam, Bingöl Genç, Rize Merkez Muradiye, Isparta Sütçüler, Denizli Buldan, Hakkari Yüksekova, İzmir Konak, Malatya Pütürge, Yozgat Akdağmadeni, Tokat Pazar Üzümören, Samsun Ayvacık, Erzurum Yakutiye, Gaziantep Oğuzeli, Antalya Muratpaşa, Samsun Atakum ve Samsun Çarşamba ilçe merkezlerindeki mahallelerin adı “Yeşildere”dir.
Amasya Merkez, Burdur Gölhisar, Çorum Merkez, Elazığ Kovancılar, Gümüşhane Merkez, Kütahya Çavdarhisar, Sivas Gürün, Sivas Kangal, Sivas Zara, Uşak Merkez, Kütahya Simav, Rize Merkez, Giresun Görele, Kırşehir Akçakent ve Osmaniye Düziçi’deki köylerin adı “Yeşildere”dir.
Afyonkarahisar Başmakçı Çığrı, Burdur Bucak Beşkonak ve Rize Kalkandere Yeşilköy’deki bağlıların adı “Yeşildere”dir.
Köyde, 1954 yılında belediye teşkilatı kurulmuştur. İlk belediye başkanı Abdulkadir ALPELLİ’dir (1954-1968). Daha sonra sırasıyla Hüseyin ÜNLÜER (1968-1973), Yusuf Ziya TALA (1973-1980), Mustafa Kemal ÜNLÜER (1984-1989), Yusuf Ziya TALA (1989-1994), Neriman KÖSE (1994-2004) ve İbrahim KOÇAK (2004-2014) belediye başkanı seçilmişlerdir.
2007 yılı içerisinde Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından adrese dayalı yapmış olduğu nüfus sayım sonuçlarını açıklamış, 22.03.2008 tarihli ve 26824 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan “5747 sayılı Büyükşehir Belediyesi Sınırları İçerisinde İlçe Kurulması ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkındaki Kanun”un Geçici 1’nci maddesinde TÜİK verilerinde nüfusu 2.000’in altında kalan ve 4 nolu cetvelde yazılı belediyelerin tüzel kişilikleri kaldırılarak köye dönüştürülmüştür.
Danıştay 8’inci Daire Başkanlığı’nın almış olduğu 19.12.2008 gün ve E: 2008/4826, K: 2008/8384 sayılı kararı gereğince belediye başkanlığı tarafından TÜİK tarafından yapılan nüfus sayımına itiraz ve Konya İdari Mahkemesi’ne açılan dava ile bir kez daha belediyelerin tüzel kişiliğinin devam etmesinden dolayı Yeşildere’de 28 Mart 2009 tarihinde belediye seçimleri son kez yapılmıştır.
Yeşildere Belediyesi, 06/12/2012 tarihli ve 28489 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan “6360 sayılı On Dört İlde Büyükşehir Belediyesi ve Yirmi Yedi İlçe Kurulması ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun”la nüfusu 2.000’in altında kaldığından kapatılmıştır.
Yeşildere Nüfusu 1925 yılında yapılacak olan mebus (milletvekili) seçimi için hazırlanan genel nüfus defterine göre 1.248’dir. 1945’de 1.690 olarak sayılmıştır. 1965’de 2.311, 1970 yılı sayımında 2.576, 1975’de 3.250, 1980’de 3.202, 1985 sayımında 4.191, 1990 nüfus sayımında 3.371 ve 2000’de ise 4.144’dür.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından 2007 yılında geçilen Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi’ne (ADNKS) göre 1.740’dır.
2008’de 1.344, 2009’da 1.264, 2010’da 1.129, 2011’de 1.006, 2012’de 955, 2013’de 899, 2014’de 846, 2015’de 837 ve 2016’da 846 kişi olarak tespit edilmiştir.
704 seçmeni olan Yeşildere Köyü’nde 1 Kasım 2015 günü yapılan 26. Dönem Milletvekili Genel Seçimleri’nde 636 seçmen 1414, 1415, 1416 ve 1417 numaralı sandıklarda oy kullanmıştır
Köyün geçim kaynağı tarım ve hayvancılıktır. Buğday başta olmak üzere arpa, dane mısır, nohut, elma, yonca, silajlık mısır ve kuru fasulye yetiştirilmektedir. 1.000 dekara yakın bir alan nadasa bırakılmaktadır.
Köy, 2083 sayılı Sulama Alanlarında Arazi Düzenlenmesine Dair Tarım Reformu Kanunu gereğinde 07.11.2012 tarihinde uygulama alanı ilân edilmiş olup, toplulaştırma çalışmaları devam etmektedir.
Köyde arazi kadastrosu 24.09.1971 yılında kesinleşmiş olup, 608,7356 hektar orman varlığı bulunmaktadır.
Köyde 1.660 büyükbaş ve 5.181 küçükbaş hayvan varlığı bulunmaktadır.
Köyde tarımsal kalkınma ve sulama kooperatifleri bulunmaktadır. Köyde daha önce faaliyet gösteren 1419 Sayılı Tarım Kredi Kooperatifi ise kapatılmıştır.
Köyün mevkiileri; Aşağıdere, Adabendi, Akgöçük, Akköprü, Akpınar, Akseki, Asarlık, Aşağıbağ, Bağaltı, Bantbaşı, Kuzyak, Baraklı, Benktaşı, Boncuk, Cemel, Çat, Çatkocabelen, Çayırbükü, Çayırkuyu, Çiftgil, Çileli, Çomaklı, Çukuryavşan, Değirmenderesi, Demirci, Denircik, Derebeyi, Devlingeçkoyağı, Döşeme, Dua, Enece, Erikli, Ermeni, Foni, Gavuralanı, Geriz, Gölağacı, Gölgeli, Hacıpaşa, Hamurkesen, Hisarlık, Işılan, İbili, İmambağı, İzzetgediği, Kamışağıl, Karabayır, Karseyvat, Karşıyaka, Kartalpınarı, Kavakderesi, Kayabaşı, Kayalıbük, Kayaönü, Kenevirli Tapır, Kepez, Kınıkini, Kızılcakuyu, Killikkayası, Killikkoyağı, Kirişçi, Kocapınar, Kömebağ, Köprübaşı, Körkuyu, Körseyvat, Köyiçi, Köyönü, Kulaca, Kulebi, Kurukavak, Manayan, Manazan, Mendik, Meyil, Musakuyusu, Nalıma, Ova, Ovacık, Pınarkolu, Safiye, Sarnıçözü, Satılmış, Seki, Şimşir, Tekke, Tepecik, Tepeyakası, Toklucak, Tolkabristan, Tolmezarlık, Tosbağa, Tuzaklı, Yalnızdağ, Yanıkharman, Yöreme ve Yukarıdere’dir.
Toros dağlarının kuzey yamaçlarından doğan ve sel rejimli İbrala Çayı üzerinde, sulama ve içme suyunu karşılamak amacıyla 1998-2004 yılları arasında “İbrala Barajı” inşa edilmiştir. Kaya gövde dolgu tipi olan barajın gövde hacmi 7.439.000 m3, akarsu yatağından yüksekliği 58,00 m, normal su kotunda göl hacmi 132,00 hm3, normal su kotunda göl alanı 6,70 km2dir. Baraj 13.000 hektarlık bir alana sulama hizmeti vermektedir.
Köyde, ilkokul 1928 yılında, ortaokul 1969 yılında, lise 1980 yılında açılmıştır. Ancak günümüzde ilkokul,ortaokul ve lise kapanmıştır.
Tek kubbeli ve muntazam taşla inşa edilen Kilise Câmii köyün girişindedir. Sel baskınları sebebiyle yüksekte olan caminin alt pencereleri toprakla dolmuştur. 1950 yılında mâbedin soluna tuğla minare yapılmıştır. 1953 yılında çıkan bir yangında binanın bir kısmı yanmış ve aslına uygun olmayan bir özellikle tamir edilmiştir. Kilise’nin Bizanslılar devrinden kaldığı tahmin edilmektedir. KONYALI, mâbedin XVII. asrın son yıllarına kadar kilise halinde kalıp, harap olduğunu, sonra Hacı Ali Ağa isminde bir hayırsever tarafından yenilenircesine camiye çevrildiğinden bahsetmektedir. Bu kişi mâbede dükkânlar, evler, arazi ve kıble tarafındaki hamamı vakfetmiştir (H. 1059/ M. 1649 tarihli Kilise Camii Vakfiyesi, Konya Vakıflar Müdürlüğü 2 numaralı defter, s. 470).
KONYALI, Konya Vakıflar Müdürlüğü 2 numaralı defterde İbarala’da bir Kâdirî, birde Yunusî tekkelerinin varlığına rastlamıştır. KONYALI, Yunusî Tekkesi’nin Yunus Emre’nin adına nispet edilmiş olması ihtimalinden bahsetmiştir.
Hacı Bayram Camii’nin mimarî bir kıymeti yoktur.
Kale Camii, köyün ortasında tabiî bir kalenin üzerinde düz damlı ve sade yapısıyla Selçuklu tarzı izlenimi vermektedir. KONYALI, mabedin önünde eski kalenin hazine dairesi olan kısmen çökmüş bir obruk bulunduğunu kaydetmektedir.
Köyün köprüleri; Ağa köprüsü, Döşeme köprüsü, Nalıma Köprüsü, Akköprü ve Denircik Köprüsü’dür. Akköprü dışındaki köprüler eski özelliklerini taşımamaktadırlar. Akköprü Selçuklular döneminde yapılmıştır. Şu an itibariyle yanına yapılan yeni köprü trafiğe açılmıştır. Tarihi Akköprü araç trafiğine kapatılmıştır.
Köyde Kilise Câmii’nin kıble yönünde yer alan tarihi hamam, Osmanlı hamam mimârîsinin küçük ve pırlanta bir örneğidir. Soyunma yerini ve halvetlerini kubbeler örter. Hamam otuz yuvarlak pencereden ışık almaktadır. Hamam çok şirin ve ferahtır. İkisi kapalı, ikisi açık dört yıkanma yeri ve kurnası vardır. Zamanında seller sonucu tahrip olmuş kullanılamaz hale gelmiştir. 1950 yılında restore edilip hizmete açılmıştır.
Yeşildereliler Yardımlaşma ve Dayanışma Derneği, Yeşildere’ye gönül bağı ile bağlı olan, Yeşildereliler’in sorunlarına ortak olmasını kendilerine amaç edinmiş kişiler tarafından 1991 yılında kurulmuştur. Halen Avukat Ramazan ERYİĞİT başkanlığında faaliyetlerine devam etmektedir.