Bebeklerde görülen kabızlığın nedeni nedir?

Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Ayşegül Parlak, “Konstipasyon yani kabızlığın hem çocuk hem de ailesinin yaşam kalitesini bozan büyük bir sorun. Okul öncesi çocukların yaklaşık yüzde 3ünde, okul çağındaki çocukların ise yüzde 1 ile 2sinde kabızlık görülüyor. Dışkılamada zorluk veya gecikme kabızlık olarak ifade edilse de tanı kriteri olarak; haftada 3ten daha az sayıda dışkılaması, dışkının sert ve parça parça olması, dışkılama sırasında zorlanarak ve ağrı çekme şikayetlerinin olması gerekiyor. Kabız bebeklerde huzursuzluk, karında şişlik, sürekli ağlama, sert kakaya bağlı makatta çatlak görülürken daha büyük çocuklarda karın ağrısı, makattan kan gelmesi, dışkı kaçırma, idrar yolu enfeksiyonları ve iştahsızlık görülür. Çocukluk döneminde ise yanlış beslenme, hormonal ve metabolik bozukluklar, tuvalet alışkanlığı kazandırma, tuvaleti erteleme, bağırsakta veya onu uyaran sinirlerde bozukluk, kullanılan ilaçlar ve psikolojik nedenlere bağlı kabızlık görülüyor” ifadelerini kullandı.

Pilav, makarna, fastfood, patatese dikkat!

Çocuklarda kabızlığın en sık ek gıdaya geçiş ve tuvalet alışkanlığının kazandırılması dönemlerinde görüldüğüne dikkati çeken Dr. Parlak, şöyle devam etti:

Bebeklerde en sık nedenler arasında annenin kabız olması ve az su tüketimi, ek gıdaya başlandığı dönem, tuvalet alışkanlığı kazandırılması aşamasında, fazla inek sütü tüketmesi, kan ilacı kullandığı dönemde görebiliyoruz. Çocuklarda az su tüketimi, lifli besinler yerine abur cubur, bol karbonhidratlı ve fastfood tarzı beslenme bozukluklarında kabızlık görebiliyoruz. Özellikle pilav, makarna, pirinç lapası, patates, muz, fazla süt tüketimi de kabızlığa neden olabiliyor. Bağırsakta darlık veya tıkanıklık gibi anatomik bozukluklar ile serebral palsi, omurilik tümörü gibi bağırsağı uyaran sinirlerde hasar durumunda görebiliyoruz. Makatta yırtık ya da darlık hastanın dışkılamayı ertelemesine o da kabızlığa neden olmaktadır. Tiroit bezinin az çalışması gibi hormonal bozukluklarda kabızlık artabiliyor. Oyun veya çizgi film izleyen çocuklar tuvalet ihtiyacını ertelemektedir. Aile içinde sorunlar, anne ile babası boşanması aşamasında, yeni kardeş veya yeni okula başlama gibi nedenler psikolojik sebepleri oluşturuyor.

Gerekirse pedagog desteği alınmalı

Hastanın hikayesi, dışkılama özellikleri, beslenme düzeni, kabızlığın başlama zamanı ve kabızlığa eşlik eden şikayetlere yol gösterecegini ifade eden Uzm. Dr. Ayşegül Parlak, “Anarectal bölgenin elle muayenesi yapılabilir. Tetkik olarak; düz karın grafisi, rectal bölgeye endoskopi, dışkılamanın grafi olarak değerlendirilmesi ve biyopsi tanıyı koymada yardımcıdır. Tiroit, diyabet, çölyak gibi hormonal ve metabolik bozukluklar için kan tetkiki istenir. Öncelikle aile ve çocuğa kabızlık hakkında bilgi verilmeli, tedavisinin mümkün olduğu ve sabır ile üstesinden gelinebileceği anlatılmalıdır. Hormonal veya metabolik bozukluk varsa tedavisi düzenlenmelidir. Psikolojik bozukluk durumunda aile ve öğretmenleri ile konuşup çocukla beraber sorunu çözmeye yönelik adımlar atılmalı. Gerekirse pedagojik destek sağlanmalıdır diye konuştu.

Bu önerileri uygulayabilirsiniz 

Kabızlıkta öncelikle beslenme alışkanlığının düzeltilmesi gerektiğinin altını çizen Dr. Parlak, şu tavsiyelerde bulundu:

Bol bol su ve sıvı gıdalar ile lif ağırlıklı sebze-meyve tüketilmeli. Abur cubur, fast food tarzı beslenme diyetten çıkarılmalı. Kabızlık yapan besinlerin porsiyonu azaltılıp daha az yenmelidir. Fazla süt ve süt ürünleri tüketimini önermiyoruz. Beyaz ekmek yerine tam tahıllı ekmek, pilav-makarna yerine bulgur pilavı yemesini öneriyoruz. Gün içinde bağırsak hareketlerini uyaracak egzersizler yapılabilir. Çocukların aktivite yapmaları desteklenmelidir. Tuvalet düzeni oluşturulmalı, tuvaleti ertelememesi konusunda çocukla konuşulmalıdır. Her sabah kahvaltıdan sonra ihtiyacı olmasa da 5 dakika tuvalette oturup ıkınması öneriliyor. Böylelikle dışkılama alışkanlığı kazanacak. Bebeklerde beslenmeden 1 saat önce masaj yapılabilir. Ilık banyo yaptırmak veya gövdesine kadar ılık su dolu kovaya sokmak yararlı olacaktır. Ek gıdaya başladıysa erik, elma, armut verilebilir. Düzenli ve ağrısız dışkılaması için doktorun önerisi ile şurup, lavman ve kremler kullanılabilir.