Türkiye genelinde olduğu gibi Karaman’da da doğurganlık oranları dikkat çeken bir şekilde düşmeye devam ediyor. Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) 2024 yılına ait doğum istatistiklerine göre, Karaman hem doğurganlık hızında hem de doğan bebek sayısında ülke ortalamasının altında kaldı. Uzmanlar, bu gidişatın uzun vadede Karaman’ın demografik yapısında ciddi değişimlere yol açabileceği konusunda uyarıyor.
2024 yılı verilerine göre Karaman’da canlı doğan bebek sayısı 2.684 olarak kayıtlara geçti. Bu rakam, son yılların en düşük seviyelerinden biri olarak dikkat çekiyor. Nüfusun artışını sürdürebilmesi için gereken doğurganlık düzeyinin altında kalan bu oran, Karaman’ın da ülke genelindeki doğum düşüş trendine katıldığını ortaya koyuyor.
TÜİK’in açıkladığı verilere göre Türkiye genelinde toplam doğurganlık hızı 2024 yılında 1,48 çocuk olarak gerçekleşti. Bu oran, bir kadının doğurgan olduğu dönem boyunca doğurabileceği ortalama çocuk sayısını ifade ediyor. Nüfusun kendini yenileyebilmesi için bu oranın en az 2,10 olması gerekiyor. Ne yazık ki Karaman’daki doğurganlık hızı da bu kritik eşiğin altında kaldı.
MAKS (Mekânsal Adres Kayıt Sistemi) verilerine göre kır, orta yoğun kent ve yoğun kent ayrımında yapılan doğurganlık analizleri, kırsal bölgelerde doğurganlık oranlarının kentlere göre daha yüksek olduğunu gösteriyor. Türkiye genelinde kırda doğurganlık hızı 1,83 iken, yoğun kentlerde bu oran 1,39’a kadar düşüyor. Karaman da bu yapısal dönüşümden etkilenerek, şehirleşmenin artmasıyla birlikte daha düşük doğurganlık oranlarıyla karşı karşıya kalıyor.
Karaman’daki doğurganlık oranları, sadece nüfusun yenilenme seviyesi olan 2,10’un değil, Türkiye ortalaması olan 1,48’in de altında seyrediyor. Bu da Karaman’da doğum oranlarının daha hızlı düştüğüne ve yaşlanan nüfus riskinin daha belirgin hale geldiğine işaret ediyor.
Türkiye genelinde doğum yapan annelerin ortalama yaşı 2024’te 29,3’e yükselirken, ilk doğumdaki ortalama yaş ise 27,3 oldu. Bu durum doğurganlığın daha ileri yaşlara kaydığını gösteriyor. Özellikle eğitim düzeyi arttıkça kadınların çocuk sahibi olma yaşı da erteleniyor. Yükseköğretim mezunu kadınlarda toplam doğurganlık hızı 1,22 gibi oldukça düşük bir seviyeye gerilemiş durumda. Karaman’daki kadınların eğitim düzeyindeki artış ve kentleşme, bu eğilimi destekliyor.
Türkiye genelinde 2024’te gerçekleşen doğumların %41,9’u annenin ilk doğumu, %30,3’ü ise ikinci doğumu olarak kayıtlara geçti. Dördüncü ve üzeri doğumlar ise sadece %11,5’lik bir oranla sınırlı kaldı. Bu veriler, ailelerin çocuk sayısını sınırlama eğiliminde olduğunu ve geniş aile yapısının yerini çekirdek aile yapısına bıraktığını gösteriyor.
Doğurganlık oranlarındaki bu düşüş, Karaman için demografik açıdan ciddi sonuçlar doğurabilir. Nüfus artışının yavaşlamasıyla birlikte yaşlı nüfusun toplam nüfus içindeki payı artacak; bu da sosyal güvenlik sisteminden sağlık hizmetlerine kadar birçok alanda yeni planlamaları gerektirecek. Aynı zamanda ekonomik açıdan da genç ve üretken nüfusun azalması, iş gücü piyasasını doğrudan etkileyecek.
Uzmanlar, doğurganlık oranlarının artması için aile dostu politikaların geliştirilmesi gerektiğine dikkat çekiyor. Kadınların iş ve aile yaşamını birlikte sürdürebilecekleri koşulların sağlanması, çocuk bakım hizmetlerinin yaygınlaştırılması ve maddi desteklerin artırılması bu politikaların başında geliyor. Karaman gibi illerde kırsaldan kente göçün doğurganlık üzerindeki etkileri de göz önünde bulundurularak bölgeye özel çözümler geliştirilmesi gerektiği vurgulanıyor.
Devlet Bahçeli’yi Temsilen Genel Başkan Yardımcısı Karaman’a Geliyor