Daha evvel Çin’de bir kişinin her bölgeye tükürmesinin manzaraları toplumsal medyada patlama yarattı. Artık ise toplumsal medyada İtalya’da tükürüğünü metro içinde tutunma mekanlarına bulaştıran kişi konuşuluyor. Evet tükürük ile koronavirüs bulaşır mı? Tükürük, ağızda taraf alan tükürük bezlerinden salgılanan ve içeriğinde epeyce çeşitli enzimler, beyaz kan hücreleri, elektrolitler, antimikrobiyal ajanlar bulunan gelgelelim yüzde 99’dan ziyadesi sudan oluşan bir salgıdır. Besinlerin ağız içerisinde daha rahat çiğnenmesi, birincil sindirimin başlaması, dişlerin yüzeylerinin temizlenmesi, konuşurken lisanın rahat hareket etmesi üzere çeşitli işlevleri bulunarak hayatımızı epeyce kolaylaştırmaktadır. Velev ağız içerisinde oluşan yaraların vücudumuzdaki pek çok yaraya nazaran daha süratli kapanmasının en kıymetli nedeni tükürük olarak gösterilmektedir. Özcesi tükürük, bizim için zararlı değil, mutlaka yararlı bir salgıdır. Vücudumuzda kalması pek yararlı olmaktadır. O vakit neden tükürüyoruz?
Neden tükürüyoruz? Bu kültürel bir durum mu?
Tükürmek, maatteessüf içinde bulunulan topluluğa nazaran şekillenen bir fiil oluyor. ekseriyetle. Bu aksiyonu gerçekleştirenler, çoklukla erkekler oluyor. Evrimsel ya da biyolojik kimi açıklamalar ile erkeklerin daha ziyade tükürmesine nedenler bulunmaya çalışılsa da ilmî bir açıklaması yoktur. Hem diş tabibi hem de ağız, tükürük ile ilgili bir kitabın muharriri olan Dr. Susan Maples bir röportajında erkeklerin tükürmesinin külliyen kültürel bir durum olduğunu ve birtakım erkeklerin tükürmeyi çok klas (cool) bir hareket zannettiği için tükürdüğünü söylemiştir. Bu durum düşünüldüğünde maçlarda tarafa tüküren futbolcuların kameralarda gösterilmesi birinci başta insanın aklına geliyor.
Sokağa tükürmek bizi nasıl hasta eder? Tükürük ile bulaşan illetler neler?
Tükürmek, ağızdaki salgının sokakta dışarı atılması sırasında makûs bir imaj oluşturmakla birlikte yanda oluşturduğu imaj itibarıyla da hem fizikî olarak hem de görsel olarak bir kirlilik yaratıyor. Birtakım devletlerde cezası dahi bulunmakla bir arada Türkiye’de maatteessüf çok sık yapılan bir fiildir. Kirlilik oluşturmak dışında tükürüğümüzün kimi illetlerimizi da diğer canlılara taşımak üzere bir vazifesi vardır ve bu da taşınabilen marazların çok süratli bir biçimde salgın oluşturmasına yol açar.Tükürükle bulaşma özelliği bulunan kimi marazlar; tüberküloz (verem), hepatit, viral menenjit, sitomegalovirüs, ebstein-barr virüsü…
Tüberkülozun 19. yüzyılda hava ve tükürükle çok süratli yayılmasının fark edilmesini takiben tükürmek birtakım kentlerde yasaklanmıştır. Bu periyotta ABD’de tükürmenin yasaklandığı birinci kent de New York olmuştur. Tükürük her hengam için yeni bir marazın taşınmasında ve yayılmasında tesirli bir aracıya dönüşebilir. Bu nedenle aslında tükürmenin toplumsal olarak sokakta yapılmasının önüne geçilmesi gerekiyor.
Grip de tükürmek ile bulaşır mı?
İçinde bulunduğumuz mevsim geçişlerinde en çok görülen ve en çok bulaşan hastalık deyince aklımıza gelen grip olmaktadır alışılmış ki. Grip de tükürükle rahatlıkla bulaşan marazlardan sayılabilir. 2017 yılında Seul, Kore’de yapılan bir araştırmada tükürüğün grip virüsünün A ve B tiplerinin saptanması için çok ehliyetli ve münasip bir örnek olduğu bildirilmiş ve yayınlanmıştır. Binaenaleyh bu çalışmanın sonucuna nazaran grip virüsünün tükürükle diğerlerine ulaşması çok rahatlıkla olabilir diyebiliriz.
‘Corona virüs de tükürük ile rahatça bulaşıyor’
Yeni olarak bütün yerkürenin yakından ilgilendiği Corona / Covid 19 virüsünün damlacık yoluyla bulaştığı bildirilmiştir. Yani öksürük, aksırık, tükürük ile kolaylıkla hasta bireyden sağlıklı bireye geçebiliyor. Bunu göz önüne aldığımızda basında çıkan kimi haberlerde ve manzaralarda Çin’de corona virüsü bulaşmış bireylerin asansör düğmelerine, marketteki raflara ve eserlere tükürüklerini sürdükleri bildirilmektedir. Bu halde oburlarının da hastalanmasını istedikleri bildirilmektedir. Ne kadar akıllıcadır bu haberler bilemeyiz gelgelelim gerçek bir nokta var ki evet, bu virüs tükürük ile rahatlıkla bulaşıyor.
Sigara ve nargile içenler için çok önemli corona virüs uyarısı