KOBi’lere likidite istihdama koruma

Vatandaşların büyük kısmı, koronavirüs salgınının en kısa müddette bertaraf edilmesi için #evdekal davetine müsait davranıyor. Lakin bu süreçte bazılarının hanede kalması mümkün değil. Onlar, 83 milyonun hayatını devam ettirebilmesi için çalışmak, üretmek, üretilenleri ulaştırmak zorunda. Bunun için de işletmelerin ayakta durması gerekiyor. Pekala salgın nedeniyle iktisat yavaşlamışken bu nasıl mümkün olacak?

Devlet, başta devlet iktisadının belkemiği olan KOBİ’leri ve öbür tüm işletmeleri korumak için bir seri adım attı. Bu adımların ana ekseni istihdamı himayeyi amaçlıyor. Çünkü açıklanan desteklerden yararlanılmasının esas koşulu, bu süreçte personel çıkarmamak.

450 milyarlık güç

16 dal için koronavirüs mücbir sebep sayıldı, yani bu dallarda faaliyet gösteren firmalar belli başlı bir mühlet vergi ödemeyi öteleyebilecek. KOBİ’lere ticari alacak sigortasında devlet tarafından reasürans desteği verilecek. İşletmelere kısa çalışma ödeneği, taban fiyat desteği, Kaynak garantili kredi üzere başlıklarla likidite de sağlanacak. Bu kapsamda işletmelere sağlanacak yekun likidite gücünün 450 milyar liraya ulaşabileceği hesaplanıyor.

Vergiler ötelendi

Devlet, koronavirüs salgınını 16 kesim ve onların altındaki onlarca iş kolu için ‘mücbir sebep’ olarak ilan etti.
Adım adım mücbir sebep

1- Mükellefler, mücbir sebep kapsamında olup olmadıklarını, işyeri faaliyet kodlarını internet vergi dairesine girerek görebiliyorlar.

2- İşletmesinin faaliyeti mücbir sebep gerektirdiği halde, kodu bu durum kapsamında olmayan şirket sahibinin, hak kaybına uğramamak için bağlı olduğu vergi dairesine ana faaliyet konusu olan kesimi bir dilekçe açıklayıp kendisini kapsama aldırması mümkün.

3- Mücbir sebep kapsamına alınan mükellefler nisan, mayıs ve haziranda muhtasar ve KDV beyannamelerine ait ödemeleri 6’şar ay sonra ödeyebilecek.

4- Nisan, mayıs ve haziranda verilmesi gereken muhtasar ve KDV beyannameleri 27 Temmuz’a ertelendi.

5- Mart, nisan, mayıs SGK prim ödemeleri 6 ay ötelendi.

Kısa çalışmada dal kuralı yok

Devlet, bu süreçte işletmelere ‘kısa çalışma ödeneği’ sağlıyor. Emel işin devamını sağlamak ve istihdamı korumak.

Adım adım ödenek

1- Salgından etkilenen tüm işletmeler kısa çalışma ödeneğine başvurabilecek. Kol kuralı bulunmuyor.

2- Müracaatlar İş-Kur üzerinden yapılacak.

3- Bakanlık tüm müracaatları aldıktan sonra iki ay içinde cevap verecek.

4- Kısa çalışma ödeneği almak için işsizlik sigortası hak etme koşullarının mekanına getirilmesi, kısa çalışmadan evvelki son 60 gün hizmet akdine tabi olanların son üç yıl içinde 450 gün sigortalı çalışması ve bu kimselerin işsizlik sigortası primi ödenmiş olması gerekiyor.

5- Bu koşulu taşımayanlar da kısa çalışma vadesini geçmemek üzere son işsizlik ödeneği hak sahipliğinden kalan vade kadar kısa çalışma ödeneğinden yararlanabiliyor.

6- Patronun talebinin olumlu karşılanması için bu periyotta emekçi çıkarmaması kaidesi aranıyor.

7- Kovid-19 salgınının akabinde yaklaşık 420 bin sigortalı için 19 bin firma kısa çalışma ödeneğine başvurdu. İmalat kesimi birinci sırada. 2. dal konaklama ve yiyecek hizmetleri.

8- Ödenek işsizlik sigorta fonundan karşılanacak. En ziyade 3 ay ödenecek. Ödeneğin üst limiti, aylık taban fiyatın brüt meblağının 1.5 katını geçemiyor. Taban fiyatlı net fiyatının yüzde 75’ini almış olacak.

Minimum fiyat desteği

Koronavirüs önlemleri kapsamında çıkarılan torba kanun, işletmelere taban fiyat desteği verilmesini öngörüyor. Üstelik bu destek 1 Ocak 2020’den itibaren 12 ay boyunca muteber olacak. İşletmelere yekunda 7 milyar liralık bir destek sağlanırken bu kaynak İşsizlik Fonu’ndan karşılanacak.

Adım adım destek

1- 2020 yılı öncesi tescil edilen işyerlerinde prime esas günlük karı 128 TL, toplu iş kontratı uygulanan hususî kesim işyerlerinde 256 TL, linyit ve taşkömürü çıkarılan işyerlerinde 341 TL ve altında olan sigortalıların; 2020 yılında tescil edilen işyerleri için ise uzun vadeli sigorta kollarına tabi tüm sigortalıların çalışma gün sayısının günlük 2.50 TL ile çarpılması sonucu bulunacak fiyat kadar minimum fiyat desteği sağlanacak.

2- Destekten yararlanacak işletmelerin 2020 yılına ilişkin aylık prim ve hizmet dokümanlarını yahut muhtasar ve prim hizmet beyannamelerinin yasal müddetinde vermesi gerekiyor.

3- SGK’ya prim, idari para cezası ile bunlara ait gecikme cezası ve gecikme artırımı borcu bulunanlar destekten yararlanamıyor. Lakin borcunu taksitlendirmişse yararlanabiliyor.

4- 2020 yılı için çalıştırılan tüm bireylerin sigortalı olarak bildirilmesi gerekiyor.

KGF desteğiyle işe devam kredisi

Kaynak ve Maliye Bakanlığı, Kaynak destekli kefalet süreçleri kapsamında Kredi Garanti Fonu’na 40 milyar TL kefalet limiti tahsis etti. Ziraat Bankası, VakıfBank, Halkbank, Ziraat Iştirak ve Vakıf Katılım’dan ‘İşe Devam’ kredisi alacak olan KOBİ’ler ve KOBİ dışı işletmeler, bu kefaletten faydalanabilecek.

Adım adım kredi

1- Kredinin azami vadesi 36 ay, anapara ödemesiz periyot azami 6 ay.

2- Kullanılacak kredinin yüzde 80’ine kefalet sağlanacak.

3- Cirosu 25 milyon liraya kadar olan şirketlerin kefalet üst limiti 10 milyon lira, cirosu 25-125 milyon lira arasında olanların kefalet üst limiti 50 milyon lira, cirosu 125 milyon lirayı aşanlarınki de 100 milyon lira olacak.

4- Kefaletten KGF’ye evvelki devirden borcu olmayanlar yararlanabilecek.

Mücbir sebeptenyararlanacak 16 kesim

Perakende ticaret ve AVM
Demir çelik ve metal
Otomotiv
Lojistik-ulaşım
Film ve oyun
Konaklama
Yiyecek ve içecek
Dokumacılık ve konfeksiyon
Aktiflik ve tertip
Sıhhat hizmetleri
Mobilya
Madencilik ve taş ocakçılığı
İnşaat
Endüstriyel mutfak ekipmanları
Araç kiralama
Basılı yayın ve matbaacılık

BİTTİ