Kooperatif kelimesi güçsüzlerin güçlerini birleştirerek güçlülere meydan okumasını çağrıştırır.

Kooperatif üreticilere yüksek satış fiyatı tüketicilere düşük alım fiyatı sağlar.

Kooperatiflerin esas amacı ; ortaklarının belirli ekonomik menfaatlerini ve özellikle meslek ve geçimlerine ait ihtiyaçlarını karşılıklı yardım,dayanışma gibi amaçlarla gerçek ve tüzel kişiler tarafından yapılan kuruluşlardır.

Yeteri derecede iktisadi güce sahip olmayan gerçek kişilerin meslek ve geçimlerine ait ihtiyaçlarını karşılıklı yardım,dayanışma ve kefalet suretiyle rasyonel bir şekilde ve ekonomik olarak karşılamak ve temin etmektir.

Gelişmiş ülkeler dayanışmanın, el ele vermenin ,toplumsal faydanın , kalkınmada çok önemli olduğunu yüzyıllar evvel anlamış ve geleceğine ona göre yatırım yapmıştır. Yasalarını ve toplumsal çıkarlarını bireysel çıkarların üzerine kurmuşlardır. Kooperatifler sayesinde çiftçilerini korumuş,tarımsal çeşitliliği sağlamış,marka ürünler meydana getirmişlerdir, öncelikle kırsal bölgelerden insanların Büyükşehirlere göç etmelerini önlemiş , topraklarının atıl durumda kalmasını engellemiş ve bir karış toprağını bile değerlendirmişlerdir.

Türkiye de kooperatifçilik 1863 yılında “Memleket Sandıkları”adıyla kurulmuş ancak uzun süre aktif olmamıştır. Ancak tarım Kooperatifciliğinin öncüsü ,Silifke ‘de Tekir Çiftliği ve Tarım Kredi Kooperatifini kuran Atatürk’tür olmuştur .

Mustafa Kemal Atatürk 1931 yılında İzmir ticaret odasındaki yaptığı konuşmada “Muhakkak suretle birleşmede kuvvet vardır ,Kooperatif yapmak ,maddi ve manevi kuvvetleri ,zeka ve Müstahsillerin birleşmesinden şahsi menfaatlerini haleldar olacağını düşünenler tabii şikayet edeceklerdir”demiştir.Ve daha sonra 1963-1967 yıllarında gerçekleşen birinci İzmir iktisat kongresinde yasal düzenlemeler yapılarak tarımsal örgütlerin kurulması aktifleştirilmesi planlanmıştır. Ülkemizde 40 yakın türde ve toplamda 60 bin kooperatif bulunmakta üye sayısı ise 6.6 milyon ortağı bulunmaktadır.

TÜRLERİNE GÖRE TARIMSAL AMAÇLI KOOPERATİFLER:

1-Tarımsal Kalkınma Kooperatifi
2-Sulama Kooperatifi
3-Su Ürünleri Kooperatifi
4-Pancar Ekicileri Kooperatifi

KOOPERATİFÇİLİĞİN FAYDALARI

Kooperatifçilik yoksul halkı tefecilerden kurtarmak, çiftçiye kredi sağlamayı ,köylünün ürününü değerlendirmeyi ve halkın teşkilatlanmasını hedefler.

– Üretici ile tüketici arasındaki yolu kısaltır.
-Kaliteyi artırır maliyeti düşürür.
-Ortakların birlikte çalışmayı teşvik eder teknik bilgi ve görgüleri artırır.
-Fertlerin tek tek altından kalkamayacakları işleri gerçekleştirmek için bir yoldur.
-Kooperatifler bencilliği önler bu fonksiyonlarıyla kooperatifler insani ve ahlaki kuruluşlurdır,i
-İstihdam sağlar,
-Kooperatifler birer demokrasi okuludur .seçimle göreve gelip seçimle görevden ayrılma sayesinde toplum ihtiyaçlarına daha kısa sürede cevap verme ,insana hizmet konusunda en güzel fırsatları veren kurumlardır.
– İsrafı önler üretim ve verimlilik artar.
-Bireylerin kendi işinin sahibi olma duygusunu hissettirir kooperatiflerin şeffaflığı ortaklar arası güveni sağlar.
-Kooperatif sorunları birlikte çözüm fırsatları sunar.
-Yereldeki kaynakların ekonomiye kazandırılmasını sağlar.
-Kooperatifler bulunduğu çevre ve doğaya duyarlıdır.

Bir ülkenin gelişmemesinin mihenk taşları arasında örgütlenmeye karşı direnmek ,halkın aydınlanmasını engellemekte yatar,halk ne kadar örgütlenir birlik ve beraberlik içinde olursa sömürü azalır ,adaletsizliklere karşı daha dirençli olunur.

Geri kalmış ülkelerde ekonomik kalkınmayı kendi zenginliğine zenginlik katmak olduğunu düşünen ,gelir adaletini bir tarafa bırakıp ,bireysel çıkarlarını toplumun çıkarlarının önünde gören çevreler böyle bir örgütlenmeye soğuk bakarlar çünkü kooperatifler toplumsal kalkınmayı gelir adaleti içinde sağlayan modeldir.
Bizler Karamanın gelişmiş şehirler arasında görmek istiyorsak,bir marka şehir olmak istiyorsak,dünya çapında marka ürünler üretmek istiyorsak , köylerimizin boşalmasını istemiyorsak ,çiftçilerimizin daha fazla el emeklerinin karşılığını almalarını istiyorsak , bireysel çıkarlarımızı toplumsal çıkarların önüne geçirmemeliyiz,çiftçimizi örgütlemeliyiz, kooperatifçiliği yaygınlaştırmalıyız.

 

Nevdet Ortauğurlu
ibrala.com