Kovid-19’un bulaş riskini azaltmak için kredi kartı kullanımı önerisi

Geçtiğimiz yılın son günlerinde Çin’in Vuhan kentinde görülmesinin akabinde yerküreye yayılarak tüm devletlerin en değerli birinci gündem hususu haline gelen Kovid-19, içtimaî ömrün da değişmesine neden oldu.

Tüm yerkürede hayatı durma noktasına getirirken, on binlerce kişinin de hayatına mal olan Kovid-19, hastaların öksürmeleri, aksırmalarıyla ortama saçılan damlacıkların solunmasıyla bulaşmasının yanı sıra hasta bireylerin teneffüs esnasında çıkardıkları partiküllerle kirlenmiş yüzeylere dokunulduktan sonra ellerin yıkanmadan yüz, göz, burun yahut ağza götürülmesiyle de vücuda alınabiliyor.

Son devirde en çok merak edilenlerin başında virüsün, günlük hayatın değerli ögelerinden olan para ile nasıl yayıldığı sorusu gelirken, eksperler Kovid-19’un paradan bulaşma riskini AA muhabirine kıymetlendirdi.

Kağıt paralar ayda ortalama 100 kişinin eline değerek kirleniyor

Sıhhat Bilimleri Üniversitesi (SBÜ) Talim Üyesi Enfeksiyon Marazları ve Klinik Mikrobiyoloji Eksperi Doç. Dr. Ümit Savaşçı, kağıt paraların ayda ortalama 100 kişinin eline değerek kirlendiğini aktardı.

Yapılan araştırmalara nazaran Avrupa memleketlerindeki kağıt paraların üzerinde ortalama 500 farklı çeşitten oluşan 26 bin bakteri bulunduğunu söz eden Savaşçı, Türk paralarının da tıpkı ölçülerde bakteri barındırdığını söyledi.

Doç. Dr. Savaşçı, bu sayıların kişileri hasta etmek için ehliyetli olduğuna işaret ederek, şu haberleri verdi:

“Dünya Sıhhat Örgütü (DSÖ) ise yeni tip koronavirüsün banknot yahut kredi kartı üzere nesnelere dokunarak bulaşma riskinin ‘çok zayıf’ olduğunu açıkladı. Koronavirüsün bir nesneye bırakıldıktan sonra hayatta kalma mühleti ilmî olarak tam bilinmiyor. Gelgelelim yüksek nem nispeti virüsün hayatta kalma vadesini artırabilir. Olağanda virüsler cansız yüzeylerde maksimum 4-6 saat yaşayabilir. Birinci bir saatten sonra bulaştırıcılığı giderek azalır. Olağanda para pamuk ve ketenden yapılır. Dokusu ve yapısı itibarıyla virüs ve bakterilerin barınması ve taşınması açısından ülküdür. Nakit parayla kart arasında tercih yapmak gerekirse kartı tercih etmek gerekir. Kartlı ödemelerde de temassız en korunaklı ödeme modelidir. Parayla temastan sonra en kıymetli husus ellerin ağza buruna götürülmemesi ve en az 20 saniye sabunlu su ile yıkanması yahut alkol bazlı el dezenfektanlarının kullanılmasıdır. Memleketimizde şık bir teknolojik formül ile ultraviyole C ile tüm bakteri ve virüsleri yüzde 99 orantısında yok etmeyi başardıklarını açıkladılar.”

Virüs, cansız ortamlarda da belli başlı bir müddet fonksiyonlarını koruyabiliyor

Liv Hospital Hastanesi Enfeksiyon Illetleri Eksperi Doç. Dr. Duran Tok da vesair virüsler üzere koronavirüslerin de yaşayabilmesi için canlı bir hücreye girmesi gerektiğini lakin virüsün cansız ortamlarda da muayyen bir vade canlı fonksiyonlarını koruyabildiğini söyledi.

Dış ortamda birçok nesne ve yüzeyde bulunabilen koronavirüsün doğal olarak kağıt ve madeni parada da sınırlı bir mühlet canlılığını koruma edebildiğine dikkati çeken Tok, “Dünya Sıhhat Örgütü Kovid-19’un madeni para, banknot yahut kredi kartı üzere nesnelere dokunarak bulaşma riskinin ‘çok zayıf’ olduğunu açıklasa da kağıt paralarda 3-4 saat, madeni paralarda da 3-4 gün civarında yaşayabilmektedir. Virüsün canlı kalma müddeti banknotta yahut madeni parada olmasının yanı sıra ortamın ısı ve nem ölçüsüne da bağlıdır.” diye konuştu.

Para aracılığıyla enfeksiyonu engellemenin en kolay yolu el yıkamak

Doç. Dr. Tok, kağıt ve madeni paralar aracılığıyla enfeksiyon kapmayı engellemenin en kolay yolunun, sık aralıklarla ellerin bol sabunlu suyla en az 30 saniye yıkanması olduğuna işaret ederek, şu haberleri verdi:

“Günlük hayatta elden ele dolaşan paralar aracılığıyla virüsü hem taşımamak hem de hasta olmamak için DSÖ, her saatte 20 saniye ellerin yıkanmasını tavsiye ediyor. Geçmişte de büyük salgın illetlerin ortaya çıktığı devirlerde kimi memleketler kağıt paraları toplayıp, banknot merkezlerinde yakıyor ve yeni paralar basıp piyasaya sürüyorlardı lakin kağıt paraları toplayıp yakmak tahlil değil. Zira yeni paralar da bir mühlet sonra enfekte olup elden ele dolaşarak yine tıpkı tehlikeyi saçabilecektir. Kimi firmaların geliştirdikleri kağıt para dezenfeksiyon modülünün hali hazırda var olan tüm ATM’leri kısa vadede hijyenik hale getirdiğini belirten çalışmaları var. Ultraviyoleye karşı hayli hassas olan virüsün, ultraviyoleyle temassız dezenfeksiyon çalışmalarının geliştirilmesiyle bu sorun yalnızca küçük bir ölçüde halledilebilecektir. Gelgelelim esas olan, her para yahut kredi kartı ile temastan sonra ellerin sabunla 20-30 saniye yıkanmasıdır.”

Doç. Dr. Duran Tok, “Her ne kadar elden ele dolaşan kredi kartları da aslında teneffüs partiküllerinin yapışması ile virüsün dış ortamda kısa bir müddet yaşaması ve bulaştırılması için elverişli bir vasıta olsa da nakit parayla kart arasında tercih yapmak gerekirse, kartı tercih etmek daha yanlışsız olur. Zira şahsi tasarrufa mahsustur. Ayrıyeten kartlı ödemelerde de temassız kredi kartları en korunaklı ödeme modelidir.” değerlendirmesini yaptı.