Ondokuzuncu Yüzyılda İbrala (Yeşildere)

BEĞENDİM

ABONE OL

News

İbrala ilkokulunun dördüncü sınıfı ile okuldan mezun olduğum 1944 yılı yazında köyde aylıkçı olarak verildiğim kimselerin hayvanlarını dağlarda otlatmaya götürürken, başka bir kitabım da olmadığından, hiç kimseye göstermeden, bir tarafıma gizleyerek, oralara götürdüğüm kitap, İlkokullarda okutulan Tarih kitaplarıydı.
Hele mezun olduğum yılın yazında, o yıllardaki tek medeniyet kapısı saydığım okula da artık elveda dediğimden, kendimi tamamen yalnız ve çaresiz hissederek, tesellim elimde olan tek kitap bu tarih kitapları olmuş, içindekileri adeta ezberlemiştim.
Galiba biraz da içinde geçen olaylar bana hikâye veya roman gibi, aynı zamanda kendimi içinde geçen olaylardaki şahıslardan biri hissine kapılarak, bir nevi zevk de duyarak okur, teselli olurdum.
Hiçbir umut ışığı yokken, kader bana o yıllarda yalnız köy çocuklarının okuyabileceği üç yıllık yatılı bir okulu nasip ettiğinde, en çok sevindiren, ilk defa giydiğim giysiler, ilk defa yediğim yemekler değil, bir üç yıl daha okuyacağım bir okul ile, hiç görmediğim ders kitapları ve okulun kütüphanesinde olan çeşitli kitaplardı.
Hayata atılıp ilk para kazanmaya başladığımda da, aldığım kitapların çoğu tarihi olayları içeren kitaplardır ki, çocuklarıma, eşe dosta hediye ettiğimden başka evimde bunlardan daha epeyce de vardır.
Son günlerde büyük oğlumun bana gönderdiği kıymetli hemşehrim Tarihçi Sayın Doğan KOÇER beyin “KARAMAN TEMETTÜ’AT DEFTERLERİ” adında üç ciltlik eserini incelerken, bütün Karaman ile bağlı köy ve beldelerinde yaşayan vergi mükelleflerinin 1260–1261 yılları, yani yeni tarih olarak 1844 ve 1845 yıllarında olan vergiye tabi mal varlıklarının şahıs şahıs dökümlerini gösteren listeler vardı..
Sayın yazarın 19’uncu yüzyıl Karamanının mal varlıklarını, hele o yıllardaki isimleri ile okumaya devam ettiğimde, içinde doğduğum çocukluğumu doya doya yaşadığım, o yıllardaki İbrala sayfalarına geldiğimde, çok daha heyecanlanmıştım.
Benim gibi İbrala’yı seven ve merak edenler için, o eski yıllardaki beş mahallesinde yaşayıp, o yıllarda devlete vergi veren büyüklerimizin lakapları ile baba adı ve kendi isimlerini şahıs şahıs aşağıya çıkardım. Yaşım itibariyle onlardan bazılarının son yıllarına şahit olduğum kişiler de var. Benim gibi geçmişini merak edip, dedelerini görmek isteyenler, bilhassa lakaplarından yola çıkarak listeleri incelediklerinde, dedelerine ulaşacaklarını ümit ediyorum.
Ben bir İbrala sevdalısıyım. Oraya her gidişimde büyük bir sevinç ve heyecan duyarım. Sıhhi sebepler ve yaşım itibariyle son zamanlarda bu ziyaretlerim seyrekleşmiş ise de, bilhassa yaz aylarında fırsatını bulduğumda, oraya sık sık giderek sıla ederim.
Aşağıda beş mahalle başlığı altında teker teker isimlerini yazdığım büyüklerimizin vergiye tabi mallarını da, isimleri altında kalem kalem yazacak olsam, yüzlerce sayfayı geçerler ki, tabii buna imkân yok.
Ancak bir örnek olarak Hacıbayram Mahallesinin bir numaralı hanesinde kayıtlı Hamza Efendioğlu İbrahim Efendi’ye ait vergiye tabi olan mal varlığı dökümü kısaca şöyle yazılıdır. Mezru tarla 10 dönüm(İsmail Hacı Vakfı), Gayri mezru tarla 16 dönüm(Hatuniye Vakfı), Mezru bağ 1 dönüm, Bostan tarlası 1 dönüm, Sağmal ağnam 45 adet, Dölsüz ağnam 25, Sağmal keçi 30, Dölsüz keçi 15, Sağmal inek 1, Kuzu 30, Oğlak 20, Öküz 3, Merkep 2 adet olarak görünüyor.
Bu günkü tarihten 170 yıl evveline ait bu belgelerden; bugün Buğday olarak bildiğimizin adı HINTA, Arpa ŞAYİR, Değirmen AŞİYAP, Arı ZAMMUR, Bağ BAĞAT, koyun AĞNAM veya GANEM olup, tarla vergisine A’ŞAR, koyun ve keçinin vergisine de AĞNAM denildiğini de öğreniyoruz.
Mazur, Asker ve fakirler vergiye tabi olmadığına göre, o yıllarda beş mahallede yaşayan yüzlerce asker ve fakir halkında olduğunu anlıyoruz.
Dedelerini aşağıda görenler eğer bir teşekkürde bulunacaklarsa onu kitabın yazarı Sayın Doğan bey’e yapsınlar. Benimki burada bir aracılıktan ibarettir. Bu duygu ve düşüncelerle, bütün okur ve İbrala’lı hemşerilerime selamları yollarım. Kalın sağlıcakla.

12 Aralık 2014 Konya
Tevfik DEMİR
Konya da ki (İbrala) Yeşildereli

1- HACIBAYRAM MAHALLESİ
Hane no 1-Hamza Efendi oğlu İbrahim Efendi, İmam.
Hane no 2-Molla İbrahim oğlu İsmail, Çiftçi
Hane no 3-Mustafa oğlu Mustafa –Çiftçi
Hane no 4-Ömer Ağanın oğlu Ali-Çiftçi
Hane no 5-Hanlıoğlu Musa-Çiftçi
Hane no 6-Çulcu Yahyaoğlu Mehmet-Çoban
Hane no 7- Naib Hüseyin Mehmet-Çiftçi
Hane no 8- Mehmet oğlu Bekmezci Hasan-Çiftçi
Hane no 9- Demirci Velioğlu Ahmet-Çiftçi
Hane no 10-Elif İbişoğlu İbrahim-Çiftçi
Hane no 11-Hanlı İsmailoğlu Abdülkadir-Irgat
Hane no 12-Meterişoğlu Ali-Çiftçi
Hane no 13-Tak Hüseyinoğlu Ali-Çiftçi
Hane no 14-Durmuşoğlu Ali-Çiftçi
Hane no 15 Ebubekiroğlu Memiş-Çiftçi
Hane no 16-Ahmetoğlu Asmacı Abdullah-Çiftçi
Hane no 17-Bacak Ahmetoğlu Ahmet-Çiftçi
Hane no 18-Musa Beyoğlu Süleyman-Çiftçi
Hane no 19-Süleymanoğlu Ali 5 sene evvel askere gitti
Hane no 20-İmam Mehmetoğlu Abdullah-Irgat
Hane no 21-İmam Mehmetoğlu İsmail Irgat
Hane no 22-Kalender Mehmet oğlu Veysel Mehmet –Çiftçi
Hane no 23-İsa Kethüdaoğlu Hacı Süleyman-Çiftçi
Hane no 24-Ferraş Hüseyinoğlu Osman-Çiftçi
Hane no 25-Muhsin oğlu Mustafa-Çiftçi
Hane no 26 Hacı Koca Ağanınoğlu Mehmet-Çiftçi
Hane no 27 Hacı Hağlu Hasan-Çiftçi
Hane no 28-İmam Haliloğlu İsmail-Çiftçi
Hane no 29 Kırışoğlu İbrahimoğlu Mustafa-Çiftçi
Hane no 30 Hacı Mustafanınoğlu Abdurrahman-Çiftçi
Hane no 31-Mustafa Ağaoğlu Süleyman-Çiftçi
Hane no 32-Hacı Memişoğlu Ali-Çiftçi
Hane no 33-aliloğlu Abdülvehap-Çiftçi
Hane no 34-Pezer Alioğlu Mehmet-Çiftçi
Hane no 35-Hasan Ağaoğlu Hacı Hüseyin-Çiftçi
Hane no 36-Karabacak Hasanoğlu Mehmet-Eytam
Hane no 37-ÖksüzMustafaoğlu Abdullah
Hane no 38-Mehmetoğlu Mustafa-Eytam
Hane no 39-Mustafa oğlu Karabacak Musa-Çiftçi
Hane no 40-Körpeden İbrahimoğlu Ahmet-Çiftçi
Hane no 41-Memişoğlu Hüseyin-Çiftçi
Hane no 42-Sipahi Süleymanoğlu Hasan-Çiftçi
Hane no 43-Hacı Hasan Ağaoğlu İsa-Çiftçi
Hane no 44-Mehmetoğlu Kart Osman-Çiftçi
Hane no 45-Uzun ağabeytoğlu İbrahim-Çiftçi
Hane no 46-Kelleci Ahmetoğlu Mustafa-Çiftçi
Hane no 47-Ahmetoğlu Ömer ağa Asakir-i Nizamiye’den Enderun’dan mahreç

2-HACI EYUP MESCİDİ MAHALLESİ
Hane no 1-Kara Mustafaoğlu Molla Mehmet-Çiftçi
Hane no 2-Ömer Ağaoğlu Mahmut-Çiftçi
Hane no 3- Mahmut Beğinoğlu Ali-Çiftçi
Hane no 4-Meydanoğlu Mahmut-Çiftçi
Hane no 5-Duman İbrahimoğlu Mehmet-Hizmetkâr
Hane no 6-Mehmet Beğinoğlu Mehmet-Çiftçi
Hane no 7 Hıdıroğlu Süleyman-Irgat
Hane no 8 Hüseyinoğlu Ahmet-Çiftçi
Hane no 9-Eski Süleymanoğlu İsmail-Irgat
Hane no10-Tekkenişin Mustafaoğlu-Hasan Talebe
Hane no11-Musaoğlu Musa-Çiftçi
Hane no12-Damlayamaz Mehmetoğlu İsmail-Çırak
Hane no13-Mevlütoğlu Ali-Çırak
Hane no14-Küçükalioğlu Hasan-Eytam,8 yaşında Validesi vesayetinde
Hane no15-İsmailoğlu Makbul-Çiftçi
Hane no16-Mehmetoğlu Şeyh İbrahim-Çiftçi
Hane no17-Tülü İbrahimoğlu Mehmet-Irgat
Hane no18-Yeğen Süleymanoğlu Mustafa-Dülger
Hane no 19-Eski Yahyaoğlu Ahmet-Çiftçi
Hane no 20-Molla Mehmetoğlu Ebubekir-Çiftçi
Hane no 21-Kurtyemezoğlu Hasan Çiftçi
Hane no 22-Şamaroğu Halilinoğlu Mehmet Çiftçi
Hane no 23-Kırışık Musaoğlu Bayram-Çırak
Hane no 24 Seyyit Mustafaoğlu İbrahim-Çiftçi
Hane no 25-Yahyaoğlu Mustafa-Çiftçi
Hane no 27-Mehmetoğlu Mehmet-Eyyam
Hane no 28-Osmanoğlu Kara Halil- Çiftçi

3-HACI İLYAS MESCİDİ MAHALLESİ
Hane no 1-Kelleci Alioğlu Hüseyin efendi-İmam
Hane no 2-İbrahimoğlu Battal Mustafa-Çiftçi
Hane no 3-Çolak İsmailoğlu İsmail-Çiftçi
Hane no 4-Kara Mustafaoğlu Osman-Çiftçi
Hane no 5-İbrahimoğlu Yunus-Çiftçi
Hane no 6-Horhor İbrahimoğlu Osman-Irgat
Hane no 7-Çöngel İsmailoğlu Mustafa-Çiftçi
Hane no 8-İlyasoğlu Mehmet-Çiftçi
Hane no 9-Kara Fakıoğlu Mehmet-Irgat
Hane no 10-Hayrullah Mustafaoğlu Hasan-Çiftçi
Hane no 11-Mehmetoğlu Yahya -Çırak
Hane no 12-Kazak Hamzaoğlu Hasan-Çiftçi
Hane no 13-Kazak Süleymanoğlu Hasan-Çiftçi
Hane no 14-Deli Mehmetoğlu Mehmet-Çiftçi
Hane no-15-Kethüda Ahmetoğlu A’rec İbrahim müsin ve ihtiyar
Hane no 16-Halkacı Yahyaoğlu Süleyman-Irgat
Hane no 17-Hıdıroğlu Tatar Mustafa-Irgat
Hane no 18-Topsakaloğlu Süleyman-Kizir
Hane no 19-Abdullahoğlu Kel Ömer-Çoban
Hane no 20-Tütdü Hasanoğlu Hasan-Çiftçi
Hane no 21 Karahüseyinoğlu Şahin Mehmet-Çiftçi
Hane no 22-Süleymanoğlu Hüseyin-Çiftçi
Hane no 23-Palan İbrahimoğlu Hasan-Çiftçi
Hane no 24-Usta İbişoğlu Ali-Çiftçi

4-CAMİ-İ KİNİSE MAHALLESİ
Hane no 1-Yahya Efendioğlu Süleyman-Eytam ( 13 yaşında,mahalle camii imamı)
Hane no 2-Molla Alioğlu Hasan-Çiftçi
Hane no 3-Firar Memişoğlu Süleyman-Çiftçi
Hane no 4-Demirci Mehmetoğlu Süleyman-Çiftçi
Hane no 5-Kör Mustafaoğlu Mehmet-Irgat
Hane no 6-Çakal İsmailoğlu Mehmet-Çiftçi
Hane no 7-Musaoğlu Yanık Ali-Çiftçi
Hane no 8-Demirci Aliolu Veli-Çiftçi
Hane no 9-Alioğlu İbrahim-Eskici
Hane no10-Kapıcı Alioğlu Mehmet-Çiftçi
Hane no11-Budala AhmetoğluAhmet-Çiftçi
Hane no12-Tahtacıoğlu Memet-Irgat
Hane no 13-Deliyahyaoğlu Musa-Çiftçi
Hane no 14-Kuyruk Ahmetoğlu Veli-Çiftçi
Hane no 15-Alioğlu Süleyman-Eytam 2 yaşında validesi vasiyetinde
Hane no 16-Budala Mehmetoğlu Hüseyin-Çiftçi
Hane no 17-Deli Alioğlu Veli-Berber
Hane no 18-Abdülgaffaroğlu İbrahim-Çiftçi
Hane no 19-Recepoğlu Ali, Irgat
Hane no 20-Recep Alioğlu Hasan Irgat
Hane no 21-Budala Ahmetoğlu Bektaş-Çiftçi
Hane no 22-Çakal Süleymanoğlu İsa-Çiftçi
Hane no 23-Hacı Hakkıoğlu Bektaş-Çiftçi
Hane no 24-Kalem Hasanoğlu Hüseyin-Çiftçi
Hane no 25-Beğ Haliloğlu Mehmet Irgat
Hane no 26-Berber İsmailoğlu Hüseyin-Çiftçi
Hane no 27-Hammal Osmanoğlu Ali Irgat
Hane no 28-Himmetoğlu Süleyman-Çiftçi
Hane no 29-Murat Mustafaoğlu Mehmet-Çiftçi

5-ALİ FAKI MESCİDİ MAHALLESİ
Hane no 1-Mustafaoğlu Hacı Mehmet Efendi-İmam
Hane no 2-Abbasoğlu Hacı Hüseyin-Çiftçi
Hane no 3-Haliloğlu İsa-Çiftçi
Hane no 4-Mestanlı Mustafaoğlu Hasan-Çiftçi
Hane no 5-Hasanoğlu Kara Hasan-Çiftçi
Hane no 6-Kadı Mahmutoğlu Mehmet-Çiftçi
Hane no 7-Mehmetoğlu Sarı Hasan-Çiftçi
Hane no 8-Hacıoğlu Abdülkadir-Irgat
Hane no 9-Abdioğlu Hasan-Çiftçi
Hane no 10-Hacı Bekiroğlu Hacı Mehmet-Çiftçi
Hane no 11-Emir Hüseyinoğlu Hüseyin-Çiftçi
Hane no 12-Şişek Ömeroğlu Mustafa-Çiftçi
Hane no 13-Kör Hasanoğlu Halil-Irgat
Hane no 14-Kethüda Süleymanoğlu Mevlüt-Çiftçi
Hane no 15-Tatar Ömeroğlu Mehmet-Çiftçi
Hane no 16-Otlu Velioğlu İbrahim Irgat
Hane no 17-Kadıoğlu Hasan Çiftçi
Hane no 18-Alioğlu Hac-ı Ahmet-Çiftçi
Hane no 19-Gödeş Mehmetoğlu Halil-Çiftçi
Hane no 20-Ahmet Çelebioğlu Ahmet-Çiftçi
Hane no 21 Sarı Abak Mehmetoğlu Ahmet-Çırak
Hane no 22-Mustafaoğlu Hacı Mehmet-Çoban
Hane no 23-Veysel Mustafaoğlu Hamza-Çiftçi
Hane no 24-İsaoğlu Çöl Ali-Irgat
Hane no 25-Kara Sipahi Mehmetoğlu Durmuş-Çoban
Hane no 26-Kara BelalıAbdullahoğlu İbrahim-Çoban
Hane no-27 Kara Musaoğlu Musa-Irgat