Son dakika… Milyonlarca kişiyi ilgilendiren corona kararı! 1000’er TL eve gelecek

Global bir salgın olan Kovid-19 (yeni tip corona virüs), yerküre üzerindeki milyarlarca insanın birbirlerinden ne kadar farklı görünürlerse görünsünler birbirine ne kadar bağlı olduğunu gösterdi. Beşerden beşere yayılan bu virüs, sırf bedensel sıhhati değil iktisadın sıhhatini da tehdit ediyor.

Bu tehdide karşı alınacak tedbirler de tıpkı bedensel sıhhatte olduğu üzere topyekün bir muhafazayı sağlamadığı sürece etkisiz kalıyor. Çünkü bireyler için tedbir alıp işletmeler göz gerisi edilse üretimin durması riski var. “İşçi de çıkarsalar, fiyatları da artırsalar işletmeler yaşasın” dendiğinde de milyonlar işsiz kalıp üretilen eserleri tüketecek güçlerini yitirecek…

Türkiye’de birinci corona virüs vakasının açıklandığı 10 Mart’tan yalnızca bir hafta sonra ekonomik önlemler birer birer duyurulmaya başlandı. Merkez Bankası’nın, vatandaşlara ve işletmelere yeni imkanlar sağlamaları için bankaların elini rahatlatan birinci önlemlerinden sonra gayrı adımlar atıldı. Bu adımlarda daima iktisadın aktörleri arasındaki istikrarın korunduğu, üretimin sürmesi sağlanırken talebin gücünü koruma etmesinin üzerinde titizlikle durulduğu görüldü.

Corona virüse karşı “Ekonomik İstikrar Kalkanı” 18 Mart’ta açıklandı. Hükümetin duyurduğu bu pakette emekliden çalışana, esnaftan sanayiciye, turizmciden perakendeciye her bölümü ilgilendiren önlemler konum alıyordu. Türkiye bu pakette mekan alan tedbirlerin daha geliştirilmiş halde hayata geçtiğini çok kısa vadede gördü.

Türkiye Büyük Millet Meclisi, “Ekonomik İstikrar Kalkanı”ndaki tedbirlerin mekan aldığı torba maddeyi süratle görüştü, görüşürken tedbirleri daha da genişletti. 24 Mart gecesi yasa kabul edildi, 26 Mart’ta da Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi.

Torba maddeyi öteki tedbirler de izledi. Birinci vakanın açıklanmasının üzerinden şimdi bir ay bile geçmedi. Bununla birlikte bütün bölümler için hazırlanan farklı önlemler tatbike alınmaya başladı. Bu seride dar gelirli vatandaşlar, emekliler, mektepliler, emekçiler, esnaf, KOBİ’ler, büyük işletmeler üzere topluluktaki herkesi ilgilendiren bu tedbirleri tek tek ele alıp, hak sahiplerinin bu tedbirlerden nasıl yararlanacağını anlatacağız.

Emeklilerin, bu yıl sıradanda 18-22 Mayıs’ta ödenecek olan 1000 liralık Ramazan Bayramı ikramiyesi öne çekildi. 1- Bayram ikramiyeleri 7-11 Nisan arasında ödenecek. 2- Emeklilerin bu ikramiyeleri almak için konutlarından çıkmaları gerekmeyecek. İkramiyeler PTT aracılığıyla vatandaşların hanelerine gönderilecek.

3- SSK’lılar 7-10 Nisan’da, Bağ-Kur ve Emekli Sandığı emeklileri de 11 Nisan’da bayram ikramiyesi alacak. SSK kapsamında olanlara tahsis numarasının son rakamına nazaran 17, 18, 19 olanlar için 7 Nisan’da, 20, 21, 22 olanlar için 8 Nisan’da, 23, 24 olanlar için 9 Nisan’da, 25, 26 olanlar için 10 Nisan’da, Bağ-Kur ve Emekli Sandığı kapsamında olanlara ise 11 Nisan’da ödenecek.

4- Emeklilerle birlikte dul ve yetimlere de ödeme yapılacak. Bu kapsamda yaklaşık 12 milyon emekli ve hak sahibi bayram ikramiyesini gelecek haftadan itibaren alacak. Corona virüsün iktisada tesirlerini azaltmak hedefiyle alınan birinci tedbirlerden biri en düşük emekli aylığını 1500 liraya yükseltmek oldu. Daha evvel en düşük emekli aylığı 1000 lira seviyesinde bulunuyordu. Böylelikle 1000 lira aylık alan emekliye yüzde 50 artırım yapılmış oldu. 1000 liradan 1500 liraya kadar değişen tüm emekli aylıkları 1500 liraya çekildi.

Artıştan, aylığı 1500 liranın altında olan vefat etmiş emeklilerin hak sahibi dul ve yetimleri de yararlanacak. Aylıklar, 1500 liralık yeni emekli aylığı üzerinden, pay orantısına nazaran hesaplanacak. Örneğin, vefat etmiş emeklinin aylığı 1000 liraysa 1500 liraya çıkacağı için eşine aylık nispeti yüzde 75 ise 750 lira bölgesine 1125 lira, yüzde 50 ise 500 lira mahalline 750 lira ödenecek. Yüzde 25 vefat aylığı orantısı olan evladına ise 250 lira bölgesine 375 lira verilmeye başlanacak.

Ziraat Bankası, Halkbank ve Vakıfbank hane halkı geliri aylık 5 bin TL ve altında olan ferdi segmentte nokta alan vatandaşları finansal açıdan desteklemek için yeni bir kredi pratiği başlattı. ‘Temel Gereksinim Desteği’ isimli bu hamleye Ziraat Iştirak ve Vakıf Iştirak da dahil oldu, laf konusu kriterleri taşıyan vatandaşlara finansman sağlayacaklarını açıkladılar.

Ferdi Muhtaçlık Desteği Kredisi temel muhtaçlıklarını müsait kurallarda finanse edebilmeleri gayesiyle kişisel müşterilere 10 bin TL’ye kadar, 6 ayı ödemesiz periyotlu, 36 aya kadar vadeli, aylık eşit taksitli olarak kullandırılacak. Müşterilere, Kredi Garanti Fonu kefaleti ile bu krediden faydalanma imkanı da sunulacak. 1- Müşteriler, Ziraat Bankası, Halkbank ya da Vakıfbank’tan sadece birine müracaat yapabilecek. 2- ‘Temel Gereksinim Desteği’ne müracaatlar 1 Nisan’da başladı. 3- Alınan sıhhat önlemleri kapsamında kredi müracaatları öncelikli olarak bankaların mobil pratikleri yahut internet büroları aracılığıyla yapılıyor. 4- Bankalarca taleplerin toplanması sonrasında, kredi kullandırılması münasip olarak bedellendirilen müşterilerin hesaplarına kredi fiyatları aktarılacak. 5- Müşteriler kredi meblağını ATM’lerden çekebilecek.

Aile, Çalışma ve Toplumsal Hizmetler Bakanlığı her ay Türkiye genelindeki 1003 içtimaî yardımlaşma ve dayanışma vakfına periyodik fonlar gönderiyor. Bu fonlar kanalıyla bölge ve kazalardaki tüm gereksinim sahiplerine ulaşılıyor. Corona virüs salgınından evvel her ay vakıflara yekun 135 milyon lira gönderen bakanlık bu ay bu fiyatı 180 milyon liraya çıkardı. Sonunda vali ve kaymakamların uyumunda daha ziyade haneye ulaşılması hedefleniyor.

Tedbirler kapsamında toplumsal destek paketi de açıklandı. 2 milyon 111 bin haneye 1000’er lira destek sağlandı. 1- Veladet yılının son rakamı 0 ve 5 olanlara 1 Nisan’da, 1 ve 6 olanlara 2 Nisan’da ödeme yapıldı. 2 ve 7 olanların ödemesi bugün yapılırken, 3 ve 8 olanlara 4 Nisan’da, 4 ve 9 olanlara ise 5 Nisan’da nakdi destek verilecek. 2- 1000’er liralık nakdi yardım bugünden itibaren muhtaçlık sahibi ailelerin konutlarına ulaştırılacak. Laf konusu ailelerin PTT bürolarına gitmeyerek hanelerinde beklemeleri gerekiyor. Ödemeleri PTT dağıtıcıları, bekçiler ve kolluk kuvvetleri elden teslim edecek.

Toplu Konut Yönetimi Başkanlığı (TOKİ) ve Emlak Konut GYO, taksit ödemelerini erteledi. 230 bin konut ve işyeriyle 486 adet arsa sahibini ilgilendiren ertelenen taksit ödemeleri kapsamında, Nisan, Mayıs 2020’ye ilişkin ödemeler, haziran ayına ertelendi. Ertelenen ödemeler, Temmuz 2020 devir artışı yapıldıktan sonra, temmuz-aralık aylarına ilişkin oluşacak geri ödeme taksitlerine ek edilerek 6 eşit taksitte öğrenim edilecek. Emlak Konut GYO’da ise taksit ödemeleri temmuz ayına kadar ertelendi.

Corona virüs önlemleri kapsamında üniversitelerin bahar periyodu örgün eğitimi, yaza ertelendi, yani eğitime ara verildi. Bu nedenle yurtlarda kalan talebeler ailelerinin yanına döndü. Yükseköğrenim yurtlarında kalan mekteplilerden, mart ayında yurtta kalmadıkları günlerin ecirleri iade edildi, nisan, mayıs ve haziran ayları için de fiyat alınmayacağı duyuruldu. Ayrıyeten, talebelerin kredi ve burs ödemelerinde de rastgele bir kesinti yapılmadığı açıklandı. Mekteplilerin kredi geri ödemelerini, nisan, mayıs ve haziran ayı için ek bir maliyet yansıtılmadan erteleyebileceği belirtildi. YARIN: Esnafa sağlanan destekler