UÇUK MÜDÜR !

“Her şey değişir ,değişmeyen tek şey ,değişimin kendisidir.”

Toplumlar canlı birer organizma gibi sürekli değişirler değişim geleneksel toplumlarda değişim daha yavaş olurken endüstriyel toplumlarda daha hızlı bir şekilde gerçekleşir.
Toplumsal değişim toplumsal yapının kurumların ,toplumsal ilişkiler ağının ,davranış kalıplarının ,toplumsal norm ve değerlerin zaman içinde geçirdiği dönüşümlerdir .bazı unsurlarının yada tümünün zaman sürecide bir durumdan başka bir duruma geçişine toplumsal değişim denir,bu değişimi ise fiziksel çevre politik örgütlenme ve kültürel etkenler başka kültürlerle temas olarak sıralayabiliriz.
Toplumsal ilerleme ;insanın doğal ve toplumsal çevresine egemenliğinin artması bilimin,kültürün,toplumda doğal olarak dağılması ,bireyin gelişmesi ,toplumsal özgürlüğün genişlemesidir.

Bir örnekle açıklayalım ;ülkemizin en iyi üniversitesinden mezun olmuş, görev icabı Karamanda çalışmış ancak bu görev kendisini kısıtladığını hayallerini gerçekleştiremediğini düşünerek görevinden ayrılmış ,karamanlı olmamasına rağmen karaman aşığı olan müdür geleceğini,hayallerini bu topraklarda şekillendirmek için çalışmalara başlıyor, ve toplumda geleneksel hal almış bazı şeyleri değiştirmeye karar veriyor.

Karaman tarımında ve turizm de bazı şeylerin değişmesi gerektiğini daha yüksek katma değere sahip ürünler yetiştirmeyi kararlaştırır Karamanın bir Turizm merkezi olması için bütün koşulların var olduğu tarihi, kültürü,doğası bununlarla ilgili ilgili fizibilite çalışması yaparak raporlar,projeler hazırlayarak maddi destek için ilgili kurumlara ve iş adamlarına giderek destek istiyor ancak bu projelerin Karamanda işlemeyeceğini eski köye yeni adet getirme ,bu iş tutmaz senin yapmak istediğin proje uçuk bir proje diyerek geri çevriliyor.

YENİ ŞEYLER DENEMEMİZ LAZIM CANCAĞAZIM !

Karamanın tanıtımı ve çiftçilerin yüksek gelir etmesi için düşündüğü bir proje AROMATİK BİTKİLER PROJESİ BUNLARI BİRAZ TANIYALIM

Aromatik bitkiler deyince yüzlerce çeşit sayılabilir;ancak her bir çeşit bitkinin yetişebilmesi için iklim şartları, toprak yapısı gibi her türün kendine has özelliklerine uygun ortamların mevcut olması gerekmektedir.
Alternatif ürünler Ekolojik yapısına İklim koşullarına ve toprak yapısına uygun ürünlerin başında Adaçayı, Kekik ,Safran Lavanta ,Altın otu(ölmez çiçeği güneş çiçeği)ilk akla gelenlerdir;Özellikle dağ köylerimizde verimsiz 3. 4 sınıf verimsiz kuru hafif, Kireç oranı zengin topraklarda yetişen can suyundan başka su ihtiyacı olmayan erozyonu önleyen tıbbi ve aromatik bitki türlerinden olup 15.20 yıl ömrü olan bitki çeşitlerindendir.
LAVANTA:(Lavandula) Latince Lavare’den gelmekte ve yıkama anlamına gelmektedir olup, aroma oranı yüksek olduğundan yıkama veya banyo suyunda kullanılmaktadır.(Lavanta ile ilgili”15 kız kandırdım bir şişe lavantaya” şarkısı dillerde dolaşır.) Lavandula özellikle Batı Akdeniz Bölgesine yayılmıştır yabani olarak balkan ülkelerinde yetişmektedir ancak kültürü Bulgaristan ,İngiltere,ABD ve Küzey Afrika ülkelerinde yapılmaktadır. Ülkemizin çoğu bölgesinde Erezyon yolu ile topraklarımızı kaybetmekteyiz,lavanta fazla su gereksinimi olmadığından ve çok yıllık bir bitki olduğundan dikimine daha ağırlık verilmelidir. Araştırmalara göre Türkiye’de yaklaşık 30 milyon dekar tarım arazisi atıl durumdadır. Buralarda buğday,arpa ve diğer ürünlerin yetişmediği yerlerde yetiştirilebilecek bir bitki olması nedeniyle büyük bir potansiyel mevcuttur ülkemizde ;Bulgaristan 100 yılı aşkın süredir lavanta üretiminde tekel durumundadır ve Ekonomisi’nin %70 bu bitkiden ibarettir ,akademik ve enstitü kurarak dünyada tekel durumdadır.

Lavanta 20-60 cm boylanabilen Haziran,Temmuz aylarında çiçek açan yarı çalımsı çok yıllık bir bitkidir 60 cm derinlere giden kazık bir köke sahiptir çok çeşidi mevcuttur ancak ekenomik değeri ve yağ oranı bakımından en kıymetli olan Lavandula Angustifolia ‘dır ve bu türün en çok bilinen (sevtopolis,Dgujba,Yubileina,Hemus ,Raya ve Karlovo ‘dur) Dalları tüylü ve çıplak gri yeşil renktedir,çiçek başağının uzunluğu 16-20 cm olup ,genellikle 4-6 çiçek kümesinde ve her kümede 6-14 adet çiçek bulunmaktadır.
Ükemizde ise 1975 yıllarından itibaren Isparta ve Burdur başta olmak üzere daha birçok ilimizde yetiştirilmeye başlanmıştır. Özellikle Bulgaristan’dan gelerek ülkemize Tekirdağ’a yerleşen vatandaşlarımızın kurduğu lavanta bahçeleri vasıtasıyle bütün Türkiye’ye lavanta ekimi yayılmıştır. Lavanta Vegetatif yöntemi(çelik)veya Generatif(Tohum)yöntemi ile çoğaltılmaktadır ülkemizde genellikle Çeliklerin köklendirilmesi ile üretilmektedir. Çelikler ise şimdilik Bulgaristan’dan ithal edilmektedir

LAVANTA DİKİM MEVSİMİ:Öncelikle tarlanın hazırlanması pulluk ile derin bir sürüm yapılması çok yıllık ve köklerin derinlere kadar inmesi nedeniyle önemlidir Genellikle Kasım .Mart Nisan aylarında dikilmekle beraber Kasım ayı bitkinin toprakla sağlıklı buluşması için en doğru zamandır. Dikim mesafesi ise 150 sıra arası ve 50 sıra üstü ekilmesi en uygun ölçülerdir. Dikim yaptıktan hemen sonra can suyu verilmesi çok önemlidir.fazla suya ihtiyaç duymamasına karşın yılda üç,dört kez sullanması verimi artırmaktadır ilk yıl verim %30.ikinci yıl %60 üçüncü yıl ise %100 ulaşmaktadır hiçbir gübreye ilaçlamaya gerek yoktur ancak 2 yılda bir yanmış gübre ile daha çok verim için takviye edilmesi faydalı olur ayrıca yabancı ot ile mücadele için çapalamak gerekmektedir. Hasat zamanı ise bölge şartlarına göre Haziran ve Temmuz aylarıdır lavantalar tam çiçeklendiği zaman şafak vakti toplanması gerekmektedir. Sıcakta uçucu yağın kaybolmaması ve arılardan korunmak için gereklidir. Lavantalar iki türlü değerlendirilmektedir birincisi kurutma yöntemi Kurutulması ise gölge bir mekanda demet halinde tavana halka ile asılarak kurutulmalıdır. Değerlendirilmesinin ikincisi yöntemi ise buhar Distilasyon yöntemiyle yağ elde edilmesidir
Maliyet ve Kar ise maliyet olarak birinci ve ikinci yıllarda öngörülmektedir Tarla sürümü ,köklü lavanta fidesi alımı işçilik ,ve çapalama olarak sıralayabiliriz. Masraf üçüncü yıldan itibaren sıfır düzeyine gelmektedir.Bir dönümden yaklaşık verime göre 300.400 kg kuru lavanta çiçeği bir tona yakın yaş lavanta çiçeğinde ise %20-25 lt yağ elde edilmektedir yağın litresi 100 EURO Kuru lavanta çiçeği ise 40 tl den alıcı bulmaktadır. Bu ürünlerin Karaman’da rağbet görmesi halinde yüksek gelir edilmesi içten bile değildir.
Faydaları ise saymak ile bitmez kozmetik sanayi Sağlık ,Gıda ürünleri olmak üzere bir çok alanda kullanılmaktadır. Ayrıca görsellik açısından turizme hizmet etmektedir.
Karamanın çeşitli bölgelerinde ekimine başlanmıştır bunlardan biriside Atatürk’ün Ata Yurdu Taşkale’dir Manazan Mağaralarının bulunduğu 5 dönümlük bir araziye 5000 adet lavavanta fidesini Kasım ayında toprakla buluşturduk Allaha şükür %95 oranında çiçeklenme oldu bu Köyümüze alternatif bir gelir kaynağı olarak sunulmaktadır

NEVDET ORTAUĞURLU
ibrala.com