23 Mart 2022 Çarşamba
Son günlerde marketlerde patlıcan, biber, domates vb. yaz sebzelerinin fiyatları üzerinden bir tartışma aldı başını gidiyor. Adı üstünde, yaz sebzeleri bunlar. Yazın yenilir, ucuzken alıp kurutulur, kışın da kurusundan istifade edilir.
Şöyle basit bir örnek vereyim, 50-55 adet kurutulmuş dolmalık patlıcanın dizisi (yani 25 tam patlıcan yapar) internette 25-35 TL aralığında dolaşıyor. Domates kurusunun 1 kilosu 55-60 TL aralığında, yaklaşık 7-8 kg. yaş domatese denk gelir o da. Biber keza aynı şekilde. Soğan, sarımsak, pırasa.. Envai çeşit meyve ve sebzenin kurutulmuşu yapılabilir ya da satın alınabilir.
Gıda saklamanın en bilindik ve eski metodu kurutmadır. Günümüzde geleneksel yöntemlerle ya da modern fırınlarda kurutma yapılabilmektedir. Bir diğer saklama metodu da dondurmaktır. Yani derin dondurucularda eksi 15-20 derecelerde saklamaktır.
Enflasyon yüksek, elektrik pahalı, yakıt zamlandı… Hepsi tamam da biz de biraz ev ekonomisini, iktisatlı yaşamayı, tasarruf yapmayı unuttuk sanki?
Yaz gelince al domatesini böl dörde ser balkonuna kurusun. Patlıcanını böl ikiye, oy içini kurusun. Biber, fasulye eline ne geçerse kurut. Allah’ın güneşi de parayla değil ya! Ailenle bir masa başında ya da bir sofrada ne hoş, ne güzel bir etkinlik olur değil mi? Bir başka taraftan da yaz domatesinin, fasulyesinin, biberinin tadını hangi sera mahsulü verebilir ki?
Yağmur yağar, dolu vurur, kış çetin geçer serada yetişen mahsul cep yakar. Her sene böyledir bu. Yeni olan bir durum değil yani. Bu sene de malumunuz kış çok çetin, normal olarak sera ürünleri de pahalı.
Eskiden ortaokullarda-liselerde “ev ekonomisi” adında bir ders okutulurmuş. Ben görmedim, yetişemedim fakat çok faydalı ve gerekli bir ders olduğu kanaatindeyim. Kazancımızın miktarı ne kadar önemliyse onu harcama şeklimiz en az onun kadar, hatta daha fazla bir öneme sahiptir. Paranın gücü, satınalma gücüyle doğru orantılıdır.
Gıda temini açısından küresel anlamda zor günler kapıda. Maalesef yakın bir tarihte gıda fiyatlarında ciddi yükselişler yaşanacak. Bunun yanında bazı gıdaların temininde de sorunlar çıkacak. Hızla artan nüfus, plansız tarım, israf, kentleşme gibi sorunların tamamı tarımsal ürünlerin arzını olumsuz etkilemektedir. Bu gün yapılan ve yapılmakta olan hataların ceremesini yakın bir tarihte hep birlikte çekeceğiz. Tıpkı bugün, geçmişte yaptığımız hataların ceremesini çektiğimiz gibi!
Sağlıkla kalın, hoşçakalın..
Lütfi Özkal
ibrala.com yazarı